Recent was in de Israëlische pers te lezen dat een rabbijn die uit Tel Aviv was vertrokken bij een tussenlanding in Jordanië problemen kreeg vanwege de gebedsriemen die hij in zijn handbagage had. De Jordaanse veiligheidsbeambte vroeg waar die voor bedoeld waren, maar kennelijk was hij allerminst tevreden met de rabbinale uitleg. Om aan boord van de aansluitende vlucht naar Dubai te mogen, moest de rabbijn de gebedsriemen achterlaten.
Dat vond de rabbijn, die al een jaar in Dubai werkt voor de kersverse sefardisch Joodse gemeente daar, geen goed idee. Tefilien, zoals de gebedsriemen in het Hebreeuws heten, worden als heilig beschouwd. Na de Torarollen, de perkamenten rollen waarop de volledige tekst van de eerste vijf boeken van Mozes staan, zijn de gebedsriemen het meest heilige object van het jodendom. Als gevolg van zijn weigering om de gebedsriemen af te staan, werd de uit Engeland afkomstige, inmiddels naar Israël geëmigreerde rabbijn omsingeld door zes veiligheidsfunctionarissen. Nadat hij een leidinggevende te spreken kreeg die aanmerkelijk vriendelijker was, werd toegestaan dat de rabbijn de bij de riemen horende doosjes met Tora-teksten mocht meenemen. Doch de bijbehorende riemen moest hij afknippen. Daardoor zouden de riemen niet meer gebruikt kunnen worden.
Eenmaal aangekomen op zijn bestemming hoorde de rabbijn van de Israëlische consul dat er vaker dat soort problemen worden gemaakt in Jordanië. Voor de rabbijn was het de laatste keer dat hij met Jordan Air vloog. Hij vond de hele scene op het vliegveld vernederend. Het deed hem denken aan wat nazi’s deden met Joden in aanloop naar de Holocaust (Sjoa). Bij strenggelovige Joden werden toen bijvoorbeeld de haarlokken afgeknipt. Dat was niks in vergelijking wat er volgde.
Beduidend minder ernstig is wat ik meemaakte op het vliegveld van Boedapest. Het speelde in de tijd dat we nog in Nederland woonden. Mijn vrouw en ik waren in de Hongaarse hoofdstad vanwege een tussenlanding op de terugweg naar Amsterdam vanuit Tel Aviv. In onze bagage hadden we enkele mezoezot ingepakt. Dat zijn de deurkokertjes waarin een stukje Toratekst wordt geplaatst. Het waren souvenirs en bedoeld om weg te geven. De Hongaarse veiligheidsbeambte vond het verdachte voorwerpen, waarna ik hem uitlegde waar ze voor dienden. Met enige tegenzin ging hij akkoord dat wij de mezoezot (meervoud van mezoeza) weer inpakten.
Daarna besloten we om niet meer over Boedapest te vliegen. Dat kwam niet zozeer door dit kleine incident met goede afloop, maar omdat eerder onze bagage op de heenreis achtergehouden was en pas dagen later aankwam in Tel Aviv. Eén van de twee koffers was ernstig beschadigd plus dat er iets uit ontbrak (een gewone usb-stick met werkdocumenten). De verzekering dekte gelukkig de schade, ook voor de spullen die we in Tel Aviv moesten aanschaffen om de eerste dagen door te komen.
Van veiligheidspersoneel op vliegvelden mag best verwacht worden dat ze enigszins op de hoogte zijn van de bijzondere spullen die reizigers bij zich kunnen hebben. Tenslotte zitten ze in de persoonlijke eigendommen van reizigers te grasduinen. Stel je voor dat ze het gebedskleed van een islamitische passagier maar verdacht vinden en in beslag willen nemen of in stukjes willen knippen. Of erger, dat ze een Koran een verdacht boek vinden, omdat ze de tekst niet kunnen lezen, en om die reden willen confisqueren. Dat zouden Jordaniërs op vliegvelden elders in de wereld terecht niet pikken.
