Never waste a good crisis, het lijkt een cynische uitspraak, toch is het dat niet altijd. Elke crisis brengt nieuwe mogelijkheden met zich mee om vastgeroeste zaken los te krijgen.

Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn wij als samenleving niet alleen fysiek en psychisch getroffen, maar ook sociaal en economisch. Zozeer dat wij niet precies weten hoe we dienen te reageren. Crisissituaties als deze pandemie stellen ons voor veel vragen, waarop ook antwoorden worden geformuleerd: ‘Het coronavirus is [...] een middel in Gods hand. Hij zendt ziekte zoals ooit de plagen in Egypte, om de mens tot inkeer te brengen’ (Reformatorisch Dagblad, 10-03-2020); ‘Corona is waarschuwing van de natuur; moeder aarde is in opstand gekomen tegen het ongebreidelde ge- en misbruik door de mensheid van onze prachtige, unieke planeet; haar hulpbronnen en het klimaat.’ (Theo van Ham, De Telegraaf, 24-03-2020). Het is een straf van God of de natuur slaat terug. Als vanzelfsprekend duiken er complottheorieën op: ‘Zionistische Joden hebben het coronavirus ontwikkeld als biologisch wapen’ (CIDI, 17-03-2020) en ‘Er is een link tussen 5G en corona’ (Algemeen Dagblad, 11-04-2020).

In het afgelopen jaar zijn er al vele artikelen, essays en zelfs boeken verschenen over dit onderwerp. Kernwoorden daarbij zijn: causaliteit, afwendbaarheid, beheersing, autonomie (vrijheid), maakbaarheid. In deze Tenachon voegen wij, in alle bescheidenheid, onze bijdragen toe.

Kring 1 verkent – vanuit drie verschillende invalshoeken – of de bijbelse verhalen en hun uitleg kunnen helpen bij het duiden van crises. Kring 2 denkt na over de vraag of en hoe we door de economische, ecologische en culturele crisis heen kunnen komen, en hoe God daarin en daarbij betrokken is of kan zijn. Kring 3 is een bijdrage vanuit Frankrijk over taalhygiëne en woordmagie. Kring 4 onderzoekt religieuze en niet-religieuze vormen van betekenisgeving in crisistijd. Kring 5 brengt de betekenis van stilte onder onze aandacht. In kring 6, ten slotte, komt schrijver, theatermaker en journalist Marjolijn van Heemstra aan het woord.
De foto’s in dit nummer zijn afkomstig uit de serie ‘Kamer met uitzicht’ van Ariëla Legman – de neerslag van driekwart jaar veel uit het raam kijken.

Namens de redactie,

Niek de Wilde