In dit bijbelstuk krijgt Mosjee opdracht om aan het volk te zeggen, dat het gaven moet geven, allerlei kostbaarheden, ieder zoals zijn hart hem ingeeft. Van deze gaven zal een heiligdom gemaakt gaan worden. Beschreven wordt hoe de te vervaardigen heilige ark, ha-aron ha-kodesj , de rituele objecten en de tent der samenkomsten, de tabernakel of wel misjkan, eruit moeten gaan zien. Dit alles volgens de modellen die aan Mosjee op de berg worden getoond; in groot detail worden uiterlijk, soorten materialen en afmetingen beschreven, vele bladzijden lang.

Heeft de Eeuwige eigenlijk wel een heiligdom nodig ?

De commentatoren komen meestal met dit antwoord: niet God heeft een heiligdom nodig, maar de mensen - i.c. de Israëlieten - hebben het nodig om voortdurend herinnerd te worden aan Gods aanwezigheid. 
Umberto Cassuto (1) oppert: door een zichtbaar en schoon vormgegeven heiligdom, dat midden in het kampement komt te staan, wordt het volk steeds herinnerd aan de openbaring op Sinai en aan Zijn voortdurende nabijheid. En de gedetailleerde beschrijving van de heilige Woning benadrukt dat nog eens in schrift. Martin Buber (2) ziet het in de lijn van Maimonides: in zijn wijsheid als leider van zijn volk heeft Mosjee hier een oplossing gevonden voor het verlangen van de massa naar een zichtbare aanwezigheid van een God, die in principe niet zichtbaar is en hij heeft daarvoor oude al bestaande elementen samengevoegd tot een nieuw symbool: de ark, een immanent object dat verwijst naar de transcendentie, een vorm van presentie die geen abstract concept is, maar een existentiële ervaring, die wij als mogelijkheid in relatie met anderen in principe kunnen realiseren.

Cohesie

Naast deze verheven bedoeling had de bouw en vervaardiging van de misjkan en zijn parafernalia nog een al dan niet bewust gewild effect. De realisering van het project bevorderde de volkswording, anders gezegd de ontplooiing van een gedeelde volksidentiteit. Het bijeenbrengen van de vrijwillige substantiële gaven versterkte de onderlinge binding. De creatie van het heiligdom daarna volgens de gegeven voorschriften vroeg enorme gezamenlijke inspanningen, die zich richtten op een door allen gedeeld hoger doel. Een gemeenschappelijk de individuen overstijgend doel schept een enorme cohesie, zoals ook hedendaagse sociaalpsychologische experimenten aangetoond hebben.

Cultureel potentieel

En dan: het werk zal het uiterste hebben gevraagd aan talent en bedrevenheid. Goud- en zilversmeden, houtbewerkers, timmerlieden, zij allen moesten zich wellicht scholen, bijscholen of al doende hun vaardigheden perfectioneren. De creatie van de misjkan met toebehoren zal het cultureel potentieel van het volk enorm omhoog hebben gebracht. Het resultaat zal een grote voldoening aan de gemeenschap hebben gegeven. Ook later zal religie een grote stimulans betekenen voor de bouw-  en beeldende kunsten (al heeft het rabbijnse  jodendom daar gezien het tweede gebod van de Tien Geboden  - het beeldverbod - wel grenzen aan gesteld).
En, last but not least, heeft de grote leidsman Mosjee wellicht heel nuchter als prettig bijkomstig effect in het achterhoofd gehad: ledigheid is des duivels oorkussen.

Noten

(1) Umberto Cassuto (1883–1951), A Commentary on the Book of Exodus, Jerusalem, 1997 (eerst verschenen in Hebreeuws in 1951), p. 319 ev

(2) Martin Buber, Mozes, Servire, 1970; oorspr.: Moses, 1965; meer dan een biografie ook een beknopt commentaar op de Tora. Zie ook Maimonides, Gids der Verdoolden/Moré Nevoechiem XXXIII: 32