Sjemot/Exodus 35:1- 40:38
In de parasjot Teroema, Tetsawee en Ki Tisa werden op de berg Sinaï aan Mosjee de instructies gegeven over hoe de heilige ark, de tabernakel met al zijn heilige attributen, de kleding van de hogepriester en de priesters eruit moesten gaan zien en hoe dit allemaal moest worden gefinancierd uit de vrijwillige gaven van het volk. In de dit jaar tezamen gelezen parasjot Wajakhel en Pekoedee (1), de laatste twee parasjot van het boek Sjemot/Exodus, wordt de realisatie van die ontwerpen uitvoerig en in veel detail beschreven.
Uitvoering van de projectbeschrijving
Praktisch gezien is er niet zoveel veranderd in vergelijking met hoe nu een gebouw of welk ander project ook wordt gerealiseerd. Het laatste deel van het boek Exodus beschrijft een systematisch proces, dat nog steeds wordt gevolgd: eerst de ontwerpfase annex projectbeschrijving, dan een verslag van de uitvoering en dan een rapport met rekening en verantwoording. De parasja Wajakheel begint met de oproep door Mosjee aan het volk om al de benodigde materialen, goud, zilver, koper, linnen, huiden etc. bij elkaar te brengen, zoveel als het hart ingeeft. In groten getale en in ruime mate voldoet men daaraan. Meer dan men kan gebruiken wordt gebracht en Mosjee roept een halt toe aan de toestroom. Hij zet de werkers aan het werk, de kunstenaar Betsaleel wordt benoemd tot opperman en Aholiav de wever als zijn assistent. Dan wordt precies de uitvoering beschreven van de ontwerpen die al eerder in de parasja Teroema uitgebreid waren uitgetekend. Tenslotte volgt in de parasja Pekoedee het verslag van hoe het goud, zilver en koper is besteed aan welke objecten en welke materialen verwerkt zijn. Tevens wordt uitvoerig gerapporteerd hoe inderdaad de priesterkleding van Aharon van de kostbare ingeleverde materialen is gemaakt overeenkomstig wat in de parasja Tetsawee is beschreven. Het boek Sjemot/Exodus besluit dan met hoe het prachtig resultaat wordt gesanctioneerd door de opdrachtgever, de Eeuwige en zijn handtekening is de wolk die op de tabernakel neerdaalt.
Waarom zo gedetailleerd boekstaven?
Waarom nog deze uitvoerige beschrijvingen? Had men niet kunnen volstaan met een zinnetje: zoals het is ontworpen is het ook uitgevoerd, punt. Waarom die uitvoering en verantwoording nog eens zo gedetailleerd boekstaven voor het nageslacht?
We kunnen er een aantal zaken van leren. Hoe bijzonder en belangrijk de betrokkenheid van alle volksgenoten is. Hier zijn geen slaven aan het werk maar belanghebbende vrije mensen met hart voor de zaak. De Tora kan de vrijgevigheid en de toewijding van de mannen en vrouwen niet genoeg benadrukken. Het Hebreeuwse woord voor ‘hart', lev , wordt in hoofdstuk 35 t/m 36:8 wel twaalf keer gebruikt. De minutieuze beschrijvingen benadrukken dat er niet gesjoemeld is met de uitvoering, ze bevestigen dat de tekeningen precies zijn gevolgd, ze belichten het enthousiasme en de kundigheid van de ambachtslieden, het zijn perfectionisten die niet met half werk genoegen nemen.
Het belang van accountancy
We leren in de parasja Pekoedee hoe belangrijk het is dat de ingebrachte gaven van de gemeenschap ook werkelijk terechtkomen op de plek waarvoor ze zijn bestemd en dat dat ook gecontroleerd wordt en dat daar ook een exact verslag van wordt gedaan. Itamar, de zoon van de priester Aharon (38:21) is daarmee belast, hij is de financiële man van de bouwleiding, als het ware de eerste accountant. Hij heeft goed werk gedaan, het volk kan gerust zijn, hier is geen sprake van corruptie, hier blijft niets aan de strijkstok hangen.
Een sacraal gebeuren
De perfectie en bezieling waarmee dit alles is gebeurd en ook opgeschreven kunnen we expliciet en tussen de regels ervaren; ze verheffen de bouw van de tabernakel tot een sacraal gebeuren dat model kan staan voor alle grootse ondernemingen. Ook wie niet meer een personalistisch godsgeloof heeft wil wel aannemen dat de Eeuwige in het resultaat wil wonen.
Noten
1. Verschillende andere commentaren op de parasjot Wajakhel en Pekoedee zijn te vinden in mijn boek REIZEN DOOR DE TORA , deel 1 Genesis en Exodus, en op mijn website
RC maart 2021
Dit filmpje leidt je door de replica van de misjkan in Timna. https://youtu.be/cxG4guyuasU
Het geluid ontbreekt, er is wel ondertiteling.
